Nieuwe keerfok (1)

Tijd voor een nieuw projekt: een nieuwe keerfok.
Hij is aan vervanging toe:

Hier zit de maximale bolling op 49% van het voorlijk. Idealiter zit dit op 35 - 38% (bron: "Maximum Sail Power" van Brian Hancock). De diepte van het profiel is bovendien erg fors.

Het plan is om zelf te ontwerpen en in elkaar te zetten.
Dat is ambitieus en eigenwijs tegelijk en daardoor gedoemd te mislukken.
Het gaat me niet alleen om het resultaat, al zou het erg leuk zijn als het een bruikbaar zeil wordt, maar om de weg er naar toe. Ik moet me verdiepen in materiaalkeuze, design en profiel. Dat is vast erg leerzaam.

Het ontwerp van het zeil wil ik doen met behulp van het programma Sailcut.
En dan moet het ook nog op een fatsoenlijke manier genaaid worden; wat voor garen, wat voor naden, waar en hoe de versterkingen. De naaimachine heb ik al: de Pfaff 131, voor 50 euro van MP.
Het materiaal, doek, pees, hoekplaat, allerlei beslag, is goed te verkrijgen.

Materiaal:
-Dacron, vanwege de prijs en de kleine afmeting van het zeil. Dacron is redelijk goed bestand tegen rek bij belasting, bestand tegen UV, het behoudt vorm na opvouwen/oprollen en het is duurzaam.
Spectra is in alle opzichten beter dan Dacron, behalve creep (permanente verlenging onder continue belasting), maar is veel duurder.
Als ik het verpruts dan wil ik niet duur materiaal hoeven weggooien. Het wordt dus Dacron.
-ontwerp: cross-cut. Fill-oriented dacron heeft de grootste sterkte, de minste rek, in dwarse richting. Van foot naar top wil je de minste rek hebben, dus bij dit materiaal kies ik voor cross-cut. Een triradiaal zeil ziet er gaaf uit, maar omdat er ook banen in de lengterichting lopen is het meer voor laminaatzeilen.

Stappen:
-maten boot en zeil opnemen.
-ontwerp zeil. Dat lijkt mij het moeilijkst. Ik gebruik maar een fok; die moet dus gebruikt worden bij elk weertype, van windkracht 1 tot 6 a 7 en bij elke koers. Welke profieldiepte moet ik kiezen, van welke doorhang van de voorstag moet ik uitgaan. Hoe de ronding van de onderkant (foot) en achterlijk te kiezen. Het opmeten van de oude fok lijkt me geen goed idee, want die is vervormd.
Een North Beach is geen lichte en snelle wedstrijdboot, maar een nogal zware toerboot. Er moet dus flink wat power uit het zeil komen om vaart te maken, dus volgens mij rechtvaardigt dat de conclusie dat het zeil niet te vlak mag zijn.
Meer over lezen, vragen aan deskundigen (zeilersforum, zeilmaker).
De grootte van de zomen, de versterkingen, ed kan ik wel afkijken van het oude zeil.
-sailcut: het programma rekent voor mij de exacte maten van de banen uit.
-ik wil mallen maken voordat ik de banen afteken (plot) op het Dacron. Dat plotten zal bij mij thuis vooral op de vloer plaatsvinden; het lijkt mij ondoenlijk om zonder een stijve mal de maten goed op het doek aan te brengen. Voor de mallen denk ik aan een rol folie bijvoorbeeld polyethyleenfolie.
-voor het plotten wil ik nog een hulpmiddel gebruiken: een plaat wit geplastificeerd spaanplaat met een aluminium profiel aan twee kanten en natuurlijk een tekenlineaal. Het zou het mooist zijn als de hele mal op de plaat past, maar dat wordt moeilijk. De onderste en grootste mal meet 2.66 bij 1.3 meter.
-gezien deze toch wel grote afmetingen kan ik met mijn sailcut-ontwerp ook naar de zeilmaker en het daar laten plotten (en snijden). Hoe meer ik erover nadenk, hoe aantrekkelijker deze optie wordt.
-naar de zeilmaker (welke?): ik wil geen online-bestelling doen, maar een gesprek met iemand met ervaring. Dan een keuze maken uit diverse kwaliteiten Dacron. Verder garen (polyester? sterk en UV-bestendig), Dacron-tape, dubbelzijdig plakband, pees voor het furlingsysteem, de rest (kous voor bevestiging schoot, evt hoekplaat voor de schoothoek, sterk band voor de lus voor de val en voor de halshoek).
-de vorm van de mallen overbrengen op het Dacron, uitsnijden met hotknife (als ik dat niet door de zeilmaker laat doen) en vervolgens het naaiwerk.


Lames Lowell Grant "Jibsails, their design & construction", 2003
Brian Hancock "Maximum Sail Power", 2003
C.A. Marchaj "Sail Performance", 1996 (ik ben op de helft)
Stijn Tettero artikel, 2013